Na początku lat 60. zaczęto do Polski sprowadzać czechosłowackie motorowery Jawa 50 typ 555. Pojazd ten prezentował ciekawą stylistykę, a jego jednostka napędowa była wyraźnie lepsza (mocniejsza i trwalsza) od naszych silników. Cena motoroweru Jawa 50 typ 555 kształtowała się u nas na poziomie ceny krajowego Rysia, czyli była wysoka. Rzeczą niespotykaną w owym czasie w polskich motorowerach była możliwość kupna Jawy 50 typ 555 z dwuosobową kanapą. Poza tym Jawa miała rozrusznik nożny (kopniak) i trzystopniową skrzynię biegów sterowaną nożnie. W porównaniu do naszych Rysiów, Żaków i Komarów był to pojazd z wyżej półki.          

Jawa 50 typ 555 dla polskich motocyklistów

Polskim motocyklistom w mieście i na wsi przybywa obecnie interesujący pojazd. Czechosłowacki przemysł pojazdów jednośladowych wprowadza na polski rynek swój najmniejszy motocykl - Jawa 50 typ 555. W wyniku zawartej ostatnio transakcji sprowadzone będzie do Polski 10.000 sztuk pojazdów Jawa 50 typ 555, z czego 1500 sztuk z dwuosobowym siodłem kanapowym. Pierwsze egzemplarze znajdują się już w sprzedaży. Cenę pojazdu ustalono na 6600 zł (wersja z dwuosobowa kanapą 6750 zł), przy czym każdy pojazd wyposażony jest w instrukcję obsługi w języku polskim. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami do prowadzenia pojazdu nie jest wymagane prawo jazdy (silnik o pojemności skokowej poniżej 50 cm³). Jawa 555 nie posiada pedałów i wyposażona jest w trzyprzekładniową skrzynię biegów sterowana nożną dźwignią.

Motorowery w PRL – rzecz o motoryzacji i nie tylko...

Przedwojenna historia to krajowe „setki”, które były ówczesnymi motorowerami. Pamiętne marki: SHL, Podkowa, Niemen, Perkun, Wul-Gum oraz spora gama pojazdów zagranicznych. Powojenna historia motorowerów rozpoczęła się zaś w 1956 roku od modeli Ryś i Żak. Niedługo po nich pojawiły się pierwsze Komary. W kolejnych latach to właśnie motorowery były najliczniej produkowanymi pojazdami silnikowymi w naszym kraju. Każdego roku na rynek trafiało ich 150–200 tysięcy. Krajową produkcję wspierał import między innymi takich marek jak Simson czy Jawa.

O TYM WŁAŚNIE JEST TA KSIĄŻKA "MOTOROWERY W PRL" »

Jawa 555, którą Czechosłowacja dostarcza już do 80 krajów, jest lekkim pojazdem, który może być eksploatowany zarówno w mieście, jak i na wsi. Szczególnie na wsi nowa Jawa może zastąpić używane dotychczas rowery, a przeważa nad nimi wygodą jazdy, szybkością, długą żywotnością przy niskich kosztach eksploatacyjnych. (…)

Sprowadzenie tak pokaźnej liczby tych czechosłowackich pojazdów, stanowiących wersję przechodnią między mopedem a małym motocyklem, stawia w trudnej sytuacji zbyt polskich mopedów "Ryś" i ich uproszczonej wersji "Żak" z Zakładów Metalowych w Zakrzowie, czy też "Komarów" z ZZR Bydgoszcz.

"Motor" 26 / 1960

Badanie drogowe motocykla Jawa 50 typ 555

Czytelników zdziwi na pewno słowo "motocykl" w tytule. W Polsce małą Jawę nazywają wszyscy motorowerem lub stworzonym po wojnie słowem moped. Tymczasem moped to pojazd jednośladowy posiadający silnik o pojemności 50 cm³ i rowerowe pedały. Próżno jednak szukalibyśmy pedałów u Jawy. Jest tam najnormalniejszy w świecie układ podnóżków. Ba, nawet zmiana biegów odbywa się jak w klasycznym motocyklu. Jedynie pojemność silnika - 50 cm³ - mogłaby usprawiedliwiać pomyłkę w nazwie. (…)

Jawa 555, mimo kilku usterek, z których przede wszystkim wymienilibyśmy: poślizg sprzęgła i źle działający korek paliwa, jest pojazdem dający użytkownikowi dużo przyjemności. Oprócz spełnienia usług transportowych, w sposób niewiele odbiegający od motocykla większej pojemności, jest to idealny pojazd jednoosobowy do krótkiego ruchu miejskiego.              

"Motor" 39 / 1960

W kolejnych latach na polski rynek licznie trafiały następne modele motorowerów Jawa - dwuosobowe skutery (typ 20) i mustang (typ 23). O tych pojazdach pisaliśmy kilka miesięcy temu.

Tomasz Szczerbicki
Dziennikarz i autor książek: tomasz-szczerbicki.pl