Ścigacz.pl

Najmłodszym z przedwojennych Sokołów był model 200. Pojawił się na rynku na przełomie wiosny i lata 1939 roku. Do wybuchu II wojny światowej wyprodukowano ich zaledwie 78 sztuk. Gdyby historia potoczyła się inaczej, Sokół 200 miał szanse stać się najpopularniejszym motocykle w naszym kraju. Jego konstrukcja - od strony technicznej i ekonomicznej - jak najbardziej predysponowały go do sukcesu rynkowego.

Gdy ruszyła produkcja Sokoła 600, rozpoczęto w Państwowych Zakładach Inżynierii rozważania o mniejszym motocyklu. Modele 1000 i 600 powstały z inspiracji wojska i głównie na ich potrzeby. Nowy motocykl miał być już bardziej cywilnym, uwzględniać potrzeby i trendy konstrukcji cywilnych.

Prace konstrukcyjne nad nowym motocyklem ruszyły wiosną 1937 roku. Tempo prac było bardzo szybkie, wręcz ekspresowe. Jesienią tego samego roku budowano już egzemplarze modelowe (prototypowe). Rozpoczęto też próby montażu, które zakończono w kwietniu 1938 roku. Prototypy poddano testom drogowym i terenowym. Jeden z egzemplarzy prototypowych z powodzeniem przeszedł próbę jazdy non-stop na dystansie 10 000 km. Dokonało tego trzech kierowców, którzy zmieniali się co 8 godzin.

Przygotowania do produkcji pierwszej serii rozpoczęto we wrześniu 1938 roku. Pierwsze egzemplarze trafiły do klientów na przełomie wiosny i lata 1939 roku. Projektantem tego motocykla był Tadeusz Rudawski. Jego pełne fabryczne oznaczenie brzmiało: Sokół 200 M 411. 

Prasa pisał o tym motocyklu: (…) Do już istniejących - Sokół 1000, Sokół 600 - które znamy wszyscy, i które w sporcie polskim zdobyły sobie zaszczytne miejsce dzięki całemu szeregowi zwycięstw, przybywa trzeci członek rodziny, maszyna mała, lekka, tania w eksploatacji i o niskiej cenie, a zatem dostępna dla szerokich warstw społecznych i wskutek tego słusznie nazywana przez motocyklistów: POLSKIM MOTOCYKLEM LUDOWYM. (…).

Cena Sokoła 200 wynosiła 1320 zł. Od tego można było odliczyć 20% ulgi należnej pojazdowi produkcji krajowej. Nie otrzymywało się jej wprawdzie przy kupnie, tylko można było odliczyć od podatku dochodowego osoby kupującej. Nie mniej po odliczeniu owe 20% ceny pozostawało w kieszeni kupującego. Tak więc realnie Sokół 200 kosztował niewiele ponad 1000 zł. Aby jeszcze bardziej upowszechnić ten motocykl, jego cena mogła być rozłożona na raty.

Motocykle w PRL - rzecz o motoryzacji i nie tylko...

Przyjęło się powszechnie mianem "motocykle PRL" określać pojazdy produkcji krajowej: WFM, SHL, WSK, Junak. Jest to jednak wielkie uproszczenie, bo obok wspomnianych jednośladów na naszych drogach można było również spotkać kilkanaście marek motocykli importowanych: Jawa, MZ, CZ, IFA, IŻ, M-72, K-750, Panonia, Lambretta, Peugeot, a także: BMW, Triumph, Norton, BSA,AJS, Harley-Davidson i wiele innych.

O TYM WŁAŚNIE JEST TA KSIĄŻKA "MOTOCYKLE W PRL" »

Jako ciekawostkę warto podać, że pierwszego wyprodukowanego Sokoła 200 kupił dla syna ówczesny premier gen. Felicjan Sławoj-Składkowski.

Motocykl Sokół 200 trafił idealnie w potrzeby rynku. Niewiele droższy od popularnych setek oferował dużo większą moc od nich - ponad dwukrotnie większą w stosunku do silnika Villiers 98 i prawie trzykrotnie większą w stosunku do silnika Sachs 98. Ten parametr zapewniał lepszą sprawność i żywotność, większą szybkość i lepszy komfort przy jeździe w dwie osoby.

Niefortunnie był to już czas, gdy w produkcji Państwowych Zakładów Inżynierii priorytet miał sprzęt wojskowych. Latem 1939 roku wojna była już prawie pewna i tylko dyskutowano nad momentem kiedy wybuchnie.

Zanim jednak we wrześniu 1939 roku wybuchła II wojna światowa, motocykl Sokół 200 kierowany przez Tadeusza Rudawskiego wziął udział w spektakularnym wyczynie. Po zakończeniu III Rajdu Tatrzańskiego 17 sierpnia 1939 roku wjechał na Kasprowy Wierch.

Tomasz Szczerbicki
Dziennikarz i autor książek: tomasz-szczerbicki.pl