Chyba każdy entuzjasta motocyklizmu w naszym kraju pamięta wschodnioniemiecką markę Simson, mimo iż od zakończenia działalności firmy minęło niemal jedenaście lat. Lata świetności marki przypadają na czasy zimnej wojny, a w latach PRL-u posiadanie własnego Simsona było marzeniem niemal każdego nastolatka.

Chyba najbardziej w zbiorowej pamięci polskich motocyklistów zapisały się motorowery Simson S 51, a szczególnie wersja Enduro, na której w latach 80. swe pierwsze kroki w motocyklowym sporcie stawiało wielu zawodników. Jednak w tym artykule chcę przybliżyć wcześniejsze, pierwsze motorowery enerdowskiej marki, które trafiły na nasze drogi z miejsca stając się obiektem pożądania, czyli modele SR1 i SR2.

Historia mieszczącej się w Suhl firmy sięga połowy dziewiętnastego wieku, ale nie będziemy sięgać aż tak daleko w przeszłość, choć warto wspomnieć, że w dwudziestoleciu międzywojennym firma założona przez braci Simson miała już spore doświadczenie w produkcji rowerów, motocykli a nawet luksusowych i szybkich samochodów.  W 1947 roku zakłady w Suhl we wschodnich Niemczech zostały włączone w skład radzieckiego przedsiębiorstwa SAG Awtowello ( w skrócie AWO). Już w 1950 roku na targach motoryzacyjnych w Lipsku zaprezentowano motocykl AWO 425. Była to bardzo udana i nowoczesna, jak na tamte lata, konstrukcja napędzana czterosuwowym silnikiem o pojemności 250 ccm. Choć oczywiście nikt tego oficjalnie nie przyznawał, AWO 425 wzorowany był na BMW R 25. Jakkolwiek motocykle te odniosły ogromny sukces, to jednak chcąc "wprowadzić motoryzację pod strzechy" trzeba było pomyśleć o produkcji pojazdu znacznie tańszego i prostszego, a więc o produkcji motoroweru. Pierwszy pojazd tego typu ujrzał światło dzienne w 1955 roku i był to Simson SR 1. Choć pojazd miał nieco cech roweru z doczepionym silnikiem, jego konstrukcja była jednak bardziej zawansowana i solidna. Pojazd toczył się na dużych kołach o rowerowej średnicy 26 cali. Dwusuwowy silnik o pojemności blisko 50 ccm podwieszony był do pojedynczej rurowej ramy i posiadał dwa biegi przełączane obrotową manetką po lewej stronie kierownicy. Oba koła Simsona SR 1 posiadały amortyzację, przy czym zarówno krótki wahacz pchany przedniego widelca jak i wahacz tylnego koła połączone były z elementami gumowymi, które zapewniały amortyzację. Z dzisiejszej perspektywy takie rozwiązanie wydaje się wręcz "przedpotopowe" ale w tamtych czasach nie było bynajmniej rzadkością w najmniejszych jednośladach. Silnik dysponował mocą 1,5 KM i pozwalał rozpędzić ważący 48 kg pojazd do prędkości 45 km/h. By jednak odpalić silnik należało najpierw ruszyć z miejsca wykorzystując napęd pedałowy. Gdy zabrakło paliwa Simsonem SR można było swobodnie kontynuować jazdę, jak na zwykłym rowerze, choć oczywiście wymagało to więcej siły.

W tej wersji motorower był produkowany przez dwa lata. Na targach w Lipsku w 1957 roku zaprezentowano jego następcę - model SR 2. Ogólna koncepcja pojazdu nie uległa zmianie, ale wprowadzono kilka istotnych ulepszeń zwiększających atrakcyjność motoroweru. Jego wygląd stał się trochę bardziej motocyklowy dzięki zmianie kół na mniejsze a szersze. Miały teraz średnicę 23 cali, a szerokość opon wzrosła z 2 do 2,25 cala. W miejsce półbębnowych hamulców wprowadzono pełnopiastowe. Motorower otrzymał nowe, głębokie błotniki i skrzynkę narzędziową, a pojemność zbiornika paliwa wzrosła z 4,5 do 6 litrów. Zmiany objęły również gaźnik, dzięki czemu udało się zredukować zużycie paliwa, które w poprzedniej wersji potrafiło przekroczyć 2 l/100 km. Rozruch silnika następował poprzez kręcenie pedałami, ale teraz można to już było zrobić stojąc w miejscu.

Motorowery Simson spotkały się z dużym uznaniem nie tylko w NRD, ale również w innych krajach, w tym również tych położonych za żelazną kurtyną. Eksportowano je nawet do USA. Realia bardziej wymagających rynków zachodnich wymusiły na fabryce kolejne udoskonalenia i tak w 1959 roku pojawił się model SR2E, gdzie E oznaczało wersję eksportową, która w pierwszym roku produkcji nie była w ogóle dostępna na rynku wewnętrznym. Istotną modyfikacją wprowadzoną w tym modelu było zastąpienie elementów gumowych w przednim i tylnym zawieszeniu sprężynami, co miało pozytywny wpływ na komfort jazdy oraz trakcję pojazdu. W modelu tym moc silnika nieznacznie wzrosła do 1,8 KM, zużycie paliwa wynosiło 1,6 l/100 km.

Tak Simson wjechał w lata 60. W tym czasie, jak Europa długa i szeroka, coraz większą część użytkowników motorowerów stanowiła młodzież. By najmniejszy zmotoryzowany jednoślad uczynić atrakcyjnym dla młodocianej klienteli trzeba było odejść od rowerowych korzeni i upodobnić motorower do motocykla. Pedały musiały zniknąć. Następcą SR 2 stała się zupełnie nowa i sukcesywnie rozwijana seria SR 4, gdzie poszczególne modele przybierały nazwy ptaków. Produkowano je od 1964 do 1975 roku. Były to pojazdy jak na tamte lata bardzo atrakcyjne, ale w naszym kraju mało znane. Sytuacja zmieniła się dopiero z nadejściem modelu S 51, ale to już zupełnie inna historia.