W 1958 roku, w Warszawskiej Fabryce Motocykli opracowano plany konstrukcyjne i zbudowano pierwszy egzemplarz prototypowy mikrosamochodu nazwanego Fafik, przeznaczonego dla 3 osób. Twórcą Fafika był Jerzy Jankowski. W konstrukcji tego mikrosamochodu wykorzystano wiele elementów skutera Osa M50. Prace rozwojowe i modernizacje tego pojazdu trwały kilka lat. Do połowy lat 60. powstało ogółem prawdopodobnie 3 - 5 egzemplarzy Fafika. Kolejne wozy różniły się od siebie wyposażeniem i niektórymi elementami karoserii. Ogólny zarys pojazdu pozostawał bez zmian.     

Metalowe, zamknięte, przeszkolone szybami z plexi, bardzo ciekawe wzorniczo nadwozie Fafika zamocowane było na rurowej ramie, powstałej przez połączenie dwóch ram skutera Osa. Zawieszenie było nieco zmodyfikowanym zawieszeniem Osy. 14-calowe koła też pochodziły ze skutera. Początkowo do napędu Fafika użyto jednocylindrowego silnika pochodzącego też ze skutera Osa M50 (148 cm³, moc 6,5 KM), co zapewniło mu możliwość osiągnięcia prędkość maksymalną około 60 - 70 km/h i spalania średnio 4,5 litra niskooktanowej benzyny na 100 kilometrów. Napęd przenoszony był tylko na jedne koło pojazdu, co Jerzy Jankowski tłumaczył uproszczeniami konstrukcyjnymi i względami ekonomicznymi. W skromnie wyposażonym wnętrzu, na desce rozdzielczej, umieszczono: prędkościomierz ze skutera Osa, kontrolkę ładowania, stacyjkę oraz przełączniki świateł i migaczy.

Prototypy. Samochody w PRL – rzecz o motoryzacji i nie tylko...

Jest to opowieść o prototypach samochodów osobowych, które powstały w Polsce w latach 1945 – 1990. Wiele z tych auto było napędzane silnikami motocyklowymi.

KSIĄŻKĘ "PROTOTYPY. SAMOCHODY W PRL" KUPISZ TUTAJ »

Początkowo samochód Fafik odpalało się podobnie jak skuter Osa - dźwignią nożną, umieszczoną na zewnątrz samochodu. Po pewnym czasie Jerzy Jankowski, zirytowany uszczypliwymi uwagami kolegów, zastosował rozruch dźwignią umieszczoną wewnątrz, obok fotela kierowcy, a jeszcze później zamontował dynastarter (prądnico-rozrusznik). Fafik ważył 270 kg i miał ładowność 200 kg. 

Pierwsze Osy (model M50) napędzane były silnikiem 148 cm³, który nie posiadał wymuszonego chłodzenia. Powodowało to częste przegrzewanie się silnika i chwilowe przerwy w pracy. Ta sama przypadłość nękała Fafika. Po wprowadzeniu do produkcji modelu M52, czyli Osy napędzanej silnikiem 175 cm³ z chłodzeniem wymuszonym dmuchawą, ten silnik trafiła też do Fafika. Poza poprawą chłodzenia nowy silnik zapewniał też większą moc - 9 KM.  

Przez kilka lat Jarzy Jankowski i jego koledzy z Warszawskiej Fabryki Motocykli używali prototypowych Fafików do jazd po mieście. Auta były dobrze znane w Warszawie i często słychać było na ulicach dyskusje na ich temat. Zostały też oficjalnie zaprezentowane władzom ministerialnym stosownego resortu, jako propozycja do wytarzania seryjnego. Coś jednak musiał się nie spodobać, bo produkcji seryjnej Fafików nie uruchomiono. Powody tej decyzji nie są znane, ale nie należy ich koniecznie wiązać z konstrukcją Fafika. W pierwszej połowie lat 60. wiadomym było, że produkcja motocykli WFM i skuterów Osa w Warszawie niebawem się skończy, dlatego starano się ją powoli wygaszać, a nie rozwijać, czym byłoby rozszerzenie gamy produkcyjnej o mikrosamochód.   

Tomasz Szczerbicki
Dziennikarz i autor książek: tomasz-szczerbicki.pl