Dane z pierwszych czterech miesięcy 2024 roku pozwalają uzyskać jednoznaczne wnioski. Spadek śmiertelnych wypadków z winy nietrzeźwych kierowców wynosi aż 40 proc. Tymczasem przepis o konfiskacie pojazdów nietrzeźwym kierowcom jest właśnie rozmontowywany.

Tylko w dniach 16-18 marca, czyli zaraz po wejściu w życie nowych regulacji umożliwiających konfiskatę pojazdów nietrzeźwym kierowcom, policja zarekwirowała 60 samochodów. Nowe przepisy zaczęły obowiązywać 14 marca br. Od tego dnia kierowcy, którzy mają we krwi ponad 1,5 promila alkoholu lub spowodują zdarzenie drogowe, mając wynik powyżej 1 promila, tracą swój pojazd. Dwa lub cztery koła mogą zostać odebrane również trzeźwym osobom, jeżeli spowodują wypadek i uciekną z miejsca zdarzenia. Jeżeli pojazd jest wyłączną własnością kierującego, to zostaje skonfiskowany przez policję, a dalej sprawą zajmie się sąd.

Ryzyko utraty pojazdu okazało się o wiele lepszym straszakiem niż podwyższanie stawek w taryfikatorze mandatów. Z danych Komendy Głównej Policji dowiadujemy się, że od stycznia do końca kwietnia br. nietrzeźwi kierowcy spowodowali o 12 proc. mniej wypadków drogowych. Takich zdarzeń odnotowano łącznie 291, tymczasem w analogicznym okresie ubiegłego roku było ich 330.

Jeśli chodzi o śmiertelność w efekcie zdarzeń drogowych spowodowanych przez pijanych zmotoryzowanych, to spadek wynosi aż 40 proc. Od stycznia do kwietnia nietrzeźwi za kółkiem doprowadzili do śmierci 35 osób. W tym samym czasie poprzedniego roku ofiar było 57. Spadek liczby rannych też jest widoczny, acz mniejszy, bo różnica wynosi 6 proc.

Okazuje się, że obawa przed utratą pojazdu przekłada się na realne liczby, a w zasadzie życie niejednej osoby. W tym aspekcie pomysł nowego rządu, który ma na celu złagodzenie przepisów wprowadzonych w marcu, może wydawać się kontrowersyjny, chociaż być może pewne działania musiały zostać podjęte. O co chodzi? Już wyjaśniam.

Otóż wielu prawników oraz ekspertów alarmowało, że wprowadzone w marcu br. przepisy dotyczące konfiskaty są za mało precyzyjne i… niesprawiedliwe, bo dlaczego osoby posiadające drogie pojazdy mają tracić więcej niż właściciele starych maszyn o niewielkiej wartości rynkowej? Pojawiły się również wątpliwości dotyczące przechowywania pojazdów i kosztów dla podatników.

Już w kwietniu do wykazu prac legislacyjnych rządu trafił projekt zakładający nowelizację kodeksu karnego. Ministerstwo Sprawiedliwości zaproponowało, aby zrezygnować z obligatoryjnego orzekania przepadku pojazdu mechanicznego sprawcy na rzecz jego fakultatywności.

Kolejna zmiana to wyłączenie możliwości orzeczenia przepadku maszyny, gdy będzie to niemożliwe lub niecelowe, na przykład z powodu jej zbycia, utraty, zniszczenia lub znacznego uszkodzenia, oraz w sytuacji, gdy nie stanowi wyłącznej własności sprawcy. W takich przypadkach sąd będzie orzekał nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Największą siłą nowego przepisu był nieuchronny przepadek pojazdu pijanego kierowcy. Skoro pojawi się furtka umożliwiająca uniknięcie tej sytuacji, przepis straci na sile. To może odmienić na gorsze statystyki dotyczące śmiertelnych ofiar pijanych kierowców.