W dokumencie prawa jazdy, w rubryce 12, mogą znajdować się tajemnicze kody - na przykład 45, 71 lub 78. Jakie mają znaczenie i dlaczego warto na nie uważać?

Kody, wpisywane w rubryce 12 (Ograniczenia) określają zakres korzystania z konkretnej kategorii prawa jazdy, ale nie tylko - czasem znajdują się tam również inne informacje, na przykład o kwalifikacji zawodowej lub przydatne dla służb kontrolujących dokument.

Najczęściej spotykanymi tam kodami są 01.01 - wymagana korekta lub ochrona wzroku: okulary lub 01.06 - 01- wymagana korekta lub ochrona wzroku: okulary lub soczewki kontaktowe. Zdarzają się także 02.01 - wymagana korekta słuchu: aparat jednouszny i 10.03 - zmiana biegów sterowana elektronicznie.

Ale takich ograniczeń jest znacznie więcej. Najczęściej dokonywane są one na podstawie orzeczenia lekarskiego wydawanego podczas badań wstępnych lub okresowych, ale także na podstawie świadectwa kwalifikacji zawodowej lub orzeczenia psychologicznego.

Niestosowanie się do ograniczeń określonych przez kod w rubryce 12 zakwalifikowane zostanie podczas kontroli jako brak uprawnień do kierowania danym typem pojazdu. Może się to wiązać z mandatem w wysokości nawet 500 zł i odholowaniem pojazdu.

Kody w prawie jazdy - znaczenie

01- wymagana korekta lub ochrona wzroku:
01.01 - okulary,
01.02 - soczewka(i) kontaktowa(e),
01.03 - okulary ochronne,
01.04 - szkła przyciemnione,
01.05 - przepaska na oko,
01.06 - okulary lub soczewki kontaktowe;

02 - wymagana korekta słuchu:
02.01 - aparat słuchowy jednouszny,
02.02 - aparat słuchowy obuuszny;

03 - wymagane protezy lub szyny ortopedyczne kończyn:
03.01 - proteza lub szyna ortopedyczna kończyny górnej,
03.02 - proteza lub szyna ortopedyczna kończyny dolnej;

05 - wymagane ograniczone korzystanie z pojazdu (obowiązkowe stosowanie subkodów, ograniczenia jazdy wynikające ze stanu zdrowia kierowcy):
05.01 - jazda w godzinach dziennych (od świtu do zmierzchu),
05.02 - jazda tylko w obrębie określonego obszaru administracyjnego (np. 05.02.nazwa miasta),
05.03 - jazda bez pasażerów,
05.04 - jazda z prędkością nie większą niż ......... km/h,
05.05 - jazda tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy,
05.06 - bez prawa ciągnięcia przyczepy,
05.07 - bez prawa jazdy po autostradach,
05.08 - zakaz spożywania alkoholu;

10 - wymagane modyfikacje w układzie zmiany biegów:
10.01 - ręczna zmiana biegów,
10.02 - bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A),
10.03 - zmiana biegów sterowana elektronicznie,
10.04 - zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów,
10.05 - bez przekładni dodatkowej;

15 - wymagana modyfikacja sprzęgła:
15.01 - zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów,
15.02 - sprzęgło sterowane ręcznie,
15.03 - sprzęgło automatyczne,
15.04 - składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą;

20 - wymagane modyfikacje w układzie hamulcowym:
20.01 - zmodyfikowany pedał hamulca,
20.02 - powiększony pedał hamulca,
20.03 - pedał hamulca dostosowany do obsługi lewą stopą,
20.04 - pedał hamulca pod całą stopę,
20.05 - wychylny pedał hamulca,
20.06 - ręcznie sterowany hamulec roboczy,
20.07 - maksymalne użycie wzmocnionego hamulca roboczego,
20.08 - maksymalne użycie hamulca awaryjnego zintegrowanego z hamulcem roboczym,
20.09 - zmodyfikowany hamulec postojowy,
20.10 - elektrycznie sterowany hamulec postojowy,
20.11 - nożny hamulec postojowy,
20.12 - składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą,
20.13 - hamulec obsługiwany kolanem,
20.14 - elektrycznie sterowany hamulec roboczy;

25 - wymagane modyfikacje w układzie przyspieszenia:
25.01 - zmodyfikowany pedał przyspieszenia,
25.02 - pedał przyspieszenia pod całą stopę,
25.03 - wychylny pedał przyspieszenia,
25.04 - przyspieszenie sterowane ręcznie,
25.05 - przyspieszenie sterowane kolanem,
25.06 - serwoprzyspieszacz (w tym elektroniczny, pneumatyczny),
25.07 - pedał przyspieszenia po lewej stronie pedału hamulca,
25.08 - pedał przyspieszenia po lewej stronie,
25.09 - składany lub odkręcany pedał przyspieszenia za przegrodą;

30 - wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania i przyspieszenia:
30.01 - pedały równoległe,
30.02 - pedały na tym samym lub prawie na tym samym poziomie,
30.03 - przesuwne pedały hamowania i przyspieszenia,
30.04 - pedały hamowania i przyspieszenia z przesuwem i szyną,
30.05 - składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia,
30.06 - wypiętrzona podłoga,
30.07 - przegroda z boku pedału hamulca,
30.08 - przegroda na protezę lub szynę z boku pedału hamulca,
30.09 - przegroda pod pedałami hamowania i przyspieszenia,
30.10 - podparcie pięty lub nogi,
30.11 - elektryczne sterowanie hamowaniem i przyspieszaniem;

35 - wymagane modyfikacje urządzeń sterowania (przełączniki świateł, wycieraczki szyby przedniej, spryskiwacz, sygnał dźwiękowy, kierunkowskazy):
35.01 - urządzenia sterowania obsługiwane bez negatywnego wpływu na kierowanie i obsługę,
35.02 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów (w tym gałek, dźwigni),
35.03 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów lewą ręką,
35.04 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów prawą ręką,
35.05 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia;
 
40 - wymagane modyfikacje w układzie kierowniczym:
40.01 - zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem,
40.02 - układ kierowniczy z aktywnym wspomaganiem,
40.03 - układ kierowniczy z systemem rezerwowym (sprzężeniem zwrotnym),
40.04 - wydłużona kolumna kierownicy,
40.05 - zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy),
40.06 - wychylne koło kierownicy,
40.07 - pionowe koło kierownicy,
40.08 - poziome koło kierownicy,
40.09 - kierowanie nożne,
40.10 - alternatywny system kierownicy (drążek),
40.11 - gałka na kierownicy,
40.12 - szyna ortopedyczna ręki na kole kierownicy,
40.13 - ze stawem szynowym;

42 - wymagane modyfikacje lusterka wstecznego (lusterek):
42.01 - zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe,
42.02 - zewnętrzne lusterko na wysięgniku,
42.03 - dodatkowe zewnętrzne lusterko pozwalające na obserwację ruchu,
42.04 - panoramiczne wewnętrzne lusterko,
42.05 - lusterko do obserwacji martwych pól,
42.06 - elektrycznie sterowane zewnętrzne lusterko (lusterka);

43 - wymagane modyfikacje fotela kierowcy:
43.01 - fotel kierowcy na dobrej wysokości obserwacyjnej i w normalnej odległości od kierownicy i pedałów,
43.02 - fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała,
43.03 - fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję,
43.04 - fotel kierowcy z podłokietnikiem,
43.05 - wydłużone szyny prowadzące fotela kierowcy,
43.06 - zmodyfikowany pas bezpieczeństwa,
43.07 - pas bezpieczeństwa szelkowy;

44 - wymagane modyfikacje motocykli i motorowerów (obowiązkowe stosowanie subkodów):
44.01 - hamulec z pojedynczym sterowaniem,
44.02 - zmodyfikowany hamulec ręczny,
44.03 - zmodyfikowany hamulec nożny,
44.04 - zmodyfikowana rączka przyspieszenia,
44.05 - ręczna zmiana biegów i ręczne sprzęgło,
44.06 - zmodyfikowane lusterko (lusterka) wsteczne,
44.07 - zmodyfikowane wskaźniki kontrolne (kierunkowskazy, lampy hamulca),
44.08 - wysokość siedzenia pozwalająca kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej;

45 - wyłącznie motocykle z koszem;

50 - dla określonego pojazdu lub nadwozia (numer identyfikacyjny pojazdu, VIN);

51 - dla określonego pojazdu lub tablicy rejestracyjnej (numer rejestracyjny pojazdu, VRN);

70 - wymiana prawa jazdy numer ... wydanego przez .... (wyróżnik UE/ONZ w przypadku państwa trzeciego, np.: 70.0123456789.NL);

71 - wtórnik prawa jazdy numer ..... (wyróżnik UE/ONZ w przypadku państwa trzeciego, np.: 71.987654321.HR);

72 - wyłącznie dla pojazdów kategorii A z maksymalną pojemnością skokową cylindra 125 cm3 oraz maksymalną mocą 11 Kw (A1);

73 - wyłącznie dla pojazdów kategorii B z silnikiem, typów trójkołowych lub czterokołowych (B1);

74 - wyłącznie dla pojazdów kategorii C, których dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 7500 kg (C1);

75 - wyłącznie dla pojazdów kategorii D z nie więcej niż 16 miejscami siedzącymi, wyłączając siedzenie kierowcy (D1);

76 - wyłącznie dla pojazdów kategorii C, których dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 7500 kg (C1), połączonych z przyczepą, której dopuszczalna masa całkowita przekracza 750 kg, o ile dopuszczalna masa całkowita utworzonego w ten sposób zespołu pojazdów nie przekracza 12 000 kg, a dopuszczalna masa całkowita przyczepy nie przekracza masy własnej pojazdu ciągnącego (C1+E);

77 - wyłącznie dla pojazdów kategorii D z nie więcej niż 16 miejscami siedzącymi bez siedzenia kierowcy (D1) połączonych z przyczepą, której dopuszczalna masa całkowita przekracza 750 kg, o ile (a) dopuszczalna masa całkowita utworzonego w ten sposób zespołu pojazdów nie przekracza 12 000 kg, a dopuszczalna masa całkowita przyczepy nie przekracza masy własnej pojazdu ciągnącego oraz (b) przyczepa nie jest wykorzystywana do przewozu pasażerów (D1+E);

78 - wyłącznie pojazdy bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla kategorii AM, A1, A2 i A);

79 - ograniczenie do pojazdów, które spełniają wymogi specyfikacji wskazanej w nawiasach - kod stosuje się wyłącznie w przypadku przeniesienia ograniczeń z wymienianego prawa jazdy wydanego za granicą, np.: 79(...);

95 - potwierdzenie posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej;

96 - potwierdzenie posiadania uprawnień do kierowania zespołem pojazdów;

101 - wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu;

102 - wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii C bez posiadania kategorii B prawa jazdy;

103 - wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii D bez posiadania kategorii B prawa jazdy;

104 - wymiana prawa jazdy kategorii M z ograniczeniem do kierowania tylko pojazdami wolnobieżnymi;

105 - wymiana prawa jazdy kategorii trolejbusowej z ograniczeniem do kierowania tylko trolejbusami;

106 - zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy;

107 - wymagane dostosowanie pojazdu do rodzaju schorzenia. W przypadku gdy ograniczenie dotyczy wszystkich posiadanych przez osobę kategorii prawa jazdy, odpowiedni kod umieszcza się wyłącznie w ostatnim wierszu tabeli.