Jazda bez uprawnień to jedna z najczęstszych pokus, którym ulegają motocykliści w naszym kraju. Wiąże się to jednak potencjalnie z bardzo poważnymi konsekwencjami, które zebraliśmy poniżej. Zdecydowanie - nie próbujcie tego w domu!

Mandat lub nawet więzienie za jazdę na motocyklu bez ważnego prawa jazdy na daną kategorię pojazdu nie są wbrew pozorom najcięższymi karami. Najgorsze są możliwe konsekwencje prawne, jeśli kierowca bez uprawnień spowoduje stłuczkę lub poważny wypadek. Sprawy sądowe z powództwa cywilnego, wytoczone sprawcy przez uczestników zdarzenia lub, co gorsza, firmy ubezpieczeniowe, potrafią zrujnować domowe finanse na wiele lat. Cierpliwość i konsekwencja w dążeniu do upragnionego plastiku opłacają się zdecydowanie bardziej!

Brak prawa jazdy na motorower

Z uprawnieniami do kierowania motorowerem lub czterokołowcem lekkim jest obecnie spore zamieszanie. Jest ono spowodowane wprowadzeniem w 2013 roku nowej kategorii prawa jazdy AM. Uprawnia ona do jazdy motorowerem lub quadem ważącym do 350 kg, z mocą ograniczoną do 5,4 KM i prędkością maksymalną 45 km/h. Wcześniej uprawniały do tego karta motorowerowa, którą można było zdobyć od 13 roku życia lub po prostu dowód osobisty w przypadku osób dorosłych. Obecnie samo ukończenie 18 roku życia nie uprawnia już do jazdy motorowerami, konieczne jest prawo jazdy AM, które teraz dostępne jest dla osób, które ukończyły 14 lat. Prawo nie działa jednak wstecz, pozostawiono więc uprawnienia dla osób, które nabyły je przed wejściem prawa o kategorii AM w życie, czyli przed 19 stycznia 2013 roku. Uff… Mówiąc najprościej - jeśli ukończyłeś/aś 18 lat lub zdobyłeś kartę motorowerową przed tą datą, możesz jeździć. Kierowca przyłapany na prowadzeniu motoroweru lub quada lekkiego bez uprawnień otrzyma obecnie 200 zł mandatu. Ponadto osoba dorosła, która świadomie zezwoli na prowadzenie takiego pojazdu komuś bez uprawnień, będzie ukarana sumą 300 zł. Młodocianymi kierowcami bez prawa jazdy AM dodatkowo zainteresuje się sąd rodzinny.

Brak prawa jazdy na motocykl

Zacznijmy od przypomnienia, że mamy obecnie trzy kategorie motocyklowego prawa jazdy - A, A2 i A1, ponadto uprawnienia kategorii A1 nabywają również kierowcy aut, posiadający prawo jazdy kategorii B co najmniej trzy lata. Osoba przyłapana na kierowaniu motocyklem bez posiadania jakiegokolwiek prawa jazdy, otrzyma 500 zł mandatu. Jeśli posiada inną kategorię, niż wymagana na prowadzony pojazd (np. A2 + litrowy ścigacz), zapłaci 300 zł i oczywiście dalej nie pojedzie. Obie stawki dotyczą jednak wyłącznie sytuacji, w której kierowca grzecznie zatrzyma się do kontroli drogowej. Jeśli będzie uciekał i stwarzał zagrożenie na drodze, interpretacja tego zachowania należy już do sądu, który może nałożyć grzywnę nawet do 5 tysięcy zł, czasowo zabrać posiadane uprawnienia lub w najcięższych przypadkach ulicznej głupoty wsadzić delikwenta do więzienia. Tutaj również obowiązuje zasada, że właściciel motocykla świadomie udostępniający go komuś bez odpowiedniego prawa jazdy, podlega mandatowi  w wysokości 300 zł.

Czasowo lub trwale utracone prawo jazdy

Od czasu wprowadzenia surowych kar w postaci trzymiesięcznej utraty prawa jazdy za przekroczenie o 50 km/h dopuszczalnej prędkości na danym odcinku w obszarze zabudowanym, skokowo wzrosła liczba motocyklistów z cofniętymi uprawnieniami. Czy warto ryzykować i jeździć w tym okresie? Zdecydujcie sami. Pierwsze przyłapanie na takiej jeździe skutkuje przedłużeniem kary do sześciu miesięcy. Przy kolejnym prawo jazdy zostanie definitywnie zatrzymane. Tu zaczyna się robić naprawdę poważnie, bo do gry wchodzi już sąd, który może dołożyć zakaz prowadzenia pojazdów. Jego złamanie to już przestępstwo, za które można trafić za kratki nawet na pięć lat.

Nie igraj z ubezpieczalnią

Spowodowanie kolizji w czasie jazdy bez uprawnień to jeden z najgorszych możliwych scenariuszy. Do możliwości fizycznego skrzywdzenia siebie lub innych dochodzą skutki prawne spowodowanych szkód, zarówno na zdrowiu, jak i mieniu innych uczestników zdarzenia. Kierowca nie posiadający uprawnień jest na straconej pozycji w każdej sprawie sądowej wytoczonej w związku z wypadkiem. Zaczynając od odszkodowań za utracone zdrowie lub życie, kończąc na stratach materialnych - uszkodzonych pojazdach lub innych obiektach i przedmiotach. Nawet jeśli uczestniczące w wypadku pojazdy były ubezpieczone, firmy ubezpieczeniowe dołożą wszelkich starań, by odzyskać wypłacone odszkodowania. Mają na to duże szanse w sądzie i potężne budżety na najlepszych prawników. W przypadku najbardziej spektakularnych wydarzeń zasądzone kwoty mogą iść w miliony złotych. Czy warto do końca życia nieść finansowego garba za kilka chwil zakazanej przyjemności na motocyklu?

Co z motocyklem po kontroli drogowej?

Zgodnie z art. 130a, pkt. 1, podpunkt 6 Prawa o Ruchu Drogowym w przypadku kierowania pojazdem przez osobę nieposiadającą odpowiedniej kategorii prawa jazdy, jest on usuwany z drogi na koszt właściciela, najczęściej na policyjny parking. Jeśli akurat mamy pod ręką kolegę z uprawnieniami, można oddać mu kluczyki i poprosić o odprowadzenie motocykla.

Jak widać, konsekwencje jazdy bez prawa jazdy mogą być naprawdę opłakane. W pewnych kręgach motocyklistów takie postępowanie jest jednak w pełni akceptowane i wręcz uważane za część sposobu na życie lub jakiegoś motocyklowego etosu wolności, ewentualnie zwykłego "HWDP" czy innego "JP na 100%". Można jeszcze wspomnieć o "przygodach" i adrenalinie. Zestawienie kosztów takiego bohaterstwa macie powyżej. Sami zdecydujcie, czy jesteście je w stanie ponieść.