Kilka miesięcy temu pisaliśmy o tym, że rząd zwiększa limit pojazdów obywateli, które mogą zostać przejęte na cele związane z obronnością. Rząd zwiększył o ponad 5 procent limit prywatnych pojazdów, które mogą zostać wypożyczone w 2022 roku na potrzeby wojska. Co to oznacza?

Przypomnijmy, że prywatne terenówki, SUV-y, półciężarówki, mogą w pewnych sytuacjach zostać wykorzystane przez wojsko. Siły zbrojne RP interesują się także motocyklami. Na jakiej podstawie działa Wojskowa Komisja Uzupełnień, która wysyła pisma do obywateli z informacją o wszczęciu postępowania mającego na celu czasowe zajęcie pojazdów?

Prawo to daje siłom zbrojnym Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Mowa w niej o trzech sytuacjach, w których, w czasie pokoju, możemy spodziewać się czasowego zarekwirowania naszego pojazdu. Jest to tzw. stan wyższej konieczności, klęska żywiołowa oraz sprawdzenie gotowości mobilizacyjnej.

Wojsko jest także zainteresowane motocyklami. W ubiegłych latach niektórzy właściciele jednośladów odbierali zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie wciągnięcia ich motocykli na listę ruchomości przeznaczonych na potrzeby mundurowych.

Czy właściciele terenówek i motocykli muszą się obawiać, że zostaną bez swoich środków transportu? Taka ewentualność istnieje nawet w czasie pokoju. Pojazdy mogą zostać zarekwirowane na dzień, tydzień, miesiąc, chociaż Państwo Polskie płaci właścicielowi ryczałt w wysokości blisko 300 zł na dobę. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów uwzględnia zabezpieczenie środków na ryczały w kwocie ponad 240 tys. złotych.

Państwo zobowiązuje się również do zapłaty za ewentualne uszkodzenia pojazdów, które nastąpiły w okresie ich użytkowania przez Wojsko Polskie.

Do czego siły zbrojne mogą używać prywatnych pojazdów? Przede wszystkim do transportu, a w przypadku pojazdów terenowych, do uzupełnienia składu samochodów niezbędnych do przemieszczania się po trudniejszych trasach. Prywatne samochody, przyczepy i motocykle mogą również okazać się konieczne na ewentualność usuwania skutków klęsk żywiołowych.

Aktualnie obawy właścicieli pojazdów, którzy dostali pisma z Wojskowej Komisji Uzupełnień, mogą być większe z powodu kryzysu za naszą wschodnią granicą, tzn. widma działań wojennych na Ukrainie. Oczywiście obecnie nie jesteśmy w stanie wojny, nie ma też powszechnej mobilizacji. Trzeba również pamiętać, że pisma z WKU to jedynie zawiadomienia o możliwości pojawienia się obowiązku użyczenia pojazdu.

Na dodatek obywatele nie muszą godzić się z decyzją WKU. Od zawiadomienia przysługuje odwołanie, na co właściciel pojazdu ma siedem dni. Ale niemożność użyczenia pojazdu trzeba uzasadnić, na przykład złym stanem technicznym cztero- lub dwukołowca. Nie wystarczy samo stwierdzenie, że właściciel nie chce wypożyczyć wojsku swojej własności.

Co ciekawe, poza ryczałem właścicielowi auta lub motocykla przysługuje zwrot pieniędzy za każdy przejechany jego pojazdem kilometr. W przypadku pojazdów wyposażonych w silniki o pojemności do 900 cm3, kwota wynosi 0,5214 zł za kilometr. Powyżej 900 cm3 pojemności silnika państwo płaci obywatelom 0,8358 zł za kilometr.

Oczywiście ryzyko czasowego zarekwirowania samochodu lub motocykla jest niewielkie, ale to nie znaczy, że można takie pismo zignorować. Obywatel, który dostanie wezwanie, musi we wskazanym terminie dostarczyć pojazd pod wymieniony adres. To nie wszystko. Do obowiązków właściciela należy też zatankowanie pod korek. Pojazd ma być utrzymany w nienagannym stanie technicznym.  

W sumie to nawet dziwne, że wojskowi nie dodali do listy życzeń konieczności umycia pojazdu, nawoskowania karoserii i eleganckiego poczernienia opon…