Utrzymanie odpowiedniego stanu technicznego łańcucha w motocyklu to kluczowy element dbania o pojazd, jednak samo wykonywanie tej czynności to tylko połowa sukcesu. Trudniejszym zadaniem może być określenie, jak często należy smarować łańcuch, aby zapewnić jego maksymalną wydajność i długowieczność.

W praktyce zalecenia dotyczące smarowania łańcucha różnią się w zależności od stylu jazdy i warunków, w jakich użytkowany jest motocykl. Jednocześnie najbardziej ogólna zasada mówi o smarowaniu co 800 kilometrów, choć częstotliwość ta może być różna w zależności od rodzaju łańcucha i warunków jazdy. Część motocyklistów uważa, że smarować należy co 500 km, ale znam zarówno chłopaków, którzy smarują częściej, jak i po 1000 kilometrów. Pamiętajcie tylko, że to nie zależy od naszego widzimisię. Najprostszy test to rzut okiem na rolki. Jeśli są srebrne, smaru już nie ma i bezwzględnie trzeba wziąć się do roboty.

Jaki łańcuch?

Motocykle, niezależnie od rodzaju i przeznaczenia, wymagają odpowiednich łańcuchów napędowych. Istnieją dwie główne kategorie łańcuchów motocyklowych, czyli otwarte lub zamknięte, a inaczej  nieuszczelnione (zwane także standardowymi) oraz łańcuchy uszczelnione. Wybór odpowiedniego łańcucha zależy od wielu czynników, takich jak styl jazdy, rodzaj motocykla oraz preferencje użytkownika.

Łańcuchy nieuszczelnione

Łańcuchy nieuszczelnione, znane także jako standardowe łańcuchy rolkowe, to najprostsza konstrukcja. Składają się z metalowych ogniw, które tworzą mechanizm ślizgowy odpowiedzialny za przenoszenie napędu. Tego typu łańcuchy były popularne w starszych modelach motocykli, a także są nadal używane w motocyklach terenowych, gdzie prostota i łatwość naprawy są istotnymi zaletami. Jednak brak dodatkowej ochrony sprawia, że łańcuchy nieuszczelnione są bardziej podatne na zabrudzenia, wilgoć i korozję, co oznacza konieczność częstszej konserwacji, smarowania i czyszczenia, aby zachować ich sprawność.

Łańcuchy uszczelnione

W odpowiedzi na wyzwania związane z konserwacją łańcuchów nieuszczelnionych, wprowadzono łańcuchy uszczelnione. Są one wyposażone w specjalne gumowe pierścienie, najczęściej typu O-ring, umieszczone między wewnętrznymi ogniwami a płytkami bocznymi łańcucha. Te pierścienie pełnią funkcję ochronną, uszczelniając smar wewnątrz ogniw i chroniąc je przed zanieczyszczeniami, brudem oraz wilgocią. Dzięki temu łańcuchy uszczelnione mają znacznie dłuższą żywotność niż ich nieuszczelnione odpowiedniki.

Przewaga łańcuchów uszczelnionych

Wprowadzenie uszczelnionych łańcuchów było przełomem w branży motocyklowej. Dzięki ograniczeniu częstotliwości smarowania oraz lepszej ochronie przed korozją, zyskały one dużą popularność wśród motocyklistów. Chociaż koszt tej opcji jest wyższy, korzyści w postaci mniejszej potrzeby konserwacji i dłuższej żywotności sprawiają, że rozwiązanie jest bardziej opłacalne na dłuższą metę. Współczesne motocykle, zwłaszcza te przeznaczone do jazdy po drogach, niemal wszystkie korzystają z łańcuchów uszczelnionych.

X-ring - dla wymagających motocyklistów

Oprócz tradycyjnych O-ringów, na rynku pojawiły się inne technologie, takie jak X-ring. Zostały one zaprojektowane z myślą o wyścigach torowych, gdzie minimalizacja tarcia ma kluczowe znaczenie dla osiągów. Dzięki mniejszej powierzchni styku, X-ring zmniejsza opory podczas jazdy, co przekłada się na lepszą wydajność motocykla. Dla motocyklistów szukających maksymalnych osiągów, zwłaszcza w sportowych modelach, łańcuchy z uszczelnieniami X-ring mogą być doskonałym wyborem.

Czyszczenie przed smarowaniem

Smarowanie powinno być poprzedzone dokładnym czyszczeniem łańcucha, ponieważ brud, błoto, a nawet pozostałości po wcześniejszym smarowaniu mogą powodować przyspieszone zużycie. W przypadku motocykli terenowych lub starszych modeli, które posiadają łańcuchy bez uszczelek, zaleca się częstsze czyszczenie i smarowanie, w zależności od poziomu zabrudzenia i eksploatacji.

Jeśli motocykl jest intensywnie użytkowany, zwłaszcza w terenie, konieczne może być smarowanie łańcucha po każdej wyprawie. Motocykliści off-roadowi powinni wyrobić sobie nawyk czyszczenia i smarowania łańcucha po każdej jeździe. Powód jest oczywisty. W trakcie jazdy po nierównym terenie na łańcuch osiadają błoto, trawa, kurz i inne zanieczyszczenia, które mogą wpływać na jego trwałość. Ponadto, smarowanie łańcucha zaraz po czyszczeniu, a nie tuż przed kolejną jazdą, jest bardziej efektywne.

Smarowanie łańcucha - jak często?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Ważne jest, aby dostosować harmonogram konserwacji do specyficznych potrzeb swojego motocykla. Oczywiście równie istotne jest to, czy motocykl posiada łańcuch z uszczelkami (tzw. łańcuch zamknięty), czy też nie. Jak już zostało powiedziane, łańcuch zamknięty charakteryzuje się obecnością gumowych uszczelek, które chronią wewnętrzne smarowanie przed wyschnięciem, co wydłuża jego żywotność.

Z kolei łańcuch bez uszczelek jest bardziej narażony na zanieczyszczenia i wymaga częstszej konserwacji. Ale nawet w przypadku łańcucha zamkniętego, konieczne jest regularne czyszczenie zewnętrznych elementów, które są podatne na zabrudzenia, zwłaszcza w trudnych warunkach pogodowych. Smarowanie jest kluczowe dla utrzymania elastyczności uszczelek, które zapobiegają przedostawaniu się brudu i zanieczyszczeń do wnętrza łańcucha.

Trzeba też pamiętać, że uszczelki są stosunkowo delikatne i z czasem mogą ulegać zużyciu, co osłabia ich skuteczność, dlatego ważne jest, aby czyszczenie przeprowadzać ostrożnie.

Smary suche i mokre - różnice

Istnieją dwie główne kategorie smarów do łańcuchów: smary suche oraz smary mokre. Podstawową różnicą między smarami suchymi a mokrymi jest ich lepkość, co wpływa na sposób działania i efektywność. Smary mokre charakteryzują się większą lepkością, co pozwala im lepiej wnikać w szczeliny łańcucha i usuwać nagromadzone zanieczyszczenia. Jednakże, ze względu na swoją konsystencję, przyciągają również brud i kurz, co może wymagać częstszego czyszczenia łańcucha. Smary te są wszechstronne i można je stosować w różnych typach motocykli. Często mają biały kolor, co ułatwia ich aplikację, umożliwiając precyzyjne pokrycie całego łańcucha.

Z kolei smary suche lepiej przylegają do powierzchni łańcucha i pozostają na niej dłużej, co oznacza, że są bardziej odporne na przyciąganie brudu. Stanowią lepszą barierę ochronną przed zanieczyszczeniami, choć nie sprawdzają się tak dobrze w redukcji tarcia jak smary mokre. Ich zaletą jest mniejsza tendencja do zbierania zanieczyszczeń, co sprawia, że są preferowane w warunkach, gdzie czystość łańcucha jest priorytetem.

Formy smarów: spray i olej

Smar do łańcucha motocyklowego występuje w różnych formach. Spraye są najpopularniejszym wyborem i dostępne zarówno w wersji suchej, jak i mokrej. Dzięki swojej wygodzie, spraye pozwalają na łatwe i szybkie naniesienie smaru, co czyni je idealnym rozwiązaniem do codziennej konserwacji. Z drugiej strony, dostępne są również oleje smarne, które wymagają nieco więcej pracy, gdyż ich aplikacja zazwyczaj wymaga użycia dodatkowych narzędzi. Wybór formy smaru zależy od preferencji użytkownika oraz potrzeb wynikających z intensywności eksploatacji motocykla.

Jak dobrać smar do typu motocykla?

Wybierając smar, warto dostosować go do rodzaju motocykla oraz stylu jazdy. Motocykle wyścigowe, terenowe czy te używane w trudnych warunkach, jak np. w terenie off-road, wymagają smarów o wyższych parametrach, które lepiej chronią łańcuch w ekstremalnych warunkach. Właściciele motocykli sportowych, które są narażone na intensywną eksploatację, powinni wybierać preparaty o wysokiej wytrzymałości, które zapewnią ochronę przed dużym tarciem i obciążeniami. Z kolei użytkownicy motocykli rekreacyjnych czy drogowych, chociaż nie potrzebują produktów najwyższej klasy, powinni również zadbać o regularne smarowanie łańcucha, by zapewnić jego długą żywotność i prawidłowe działanie.

Popularne marki i produkty

Jednym z liderów w branży środków smarnych do motocykli jest firma MOTUL, która oferuje szeroki wybór smarów zarówno w sprayu, jak i w paście. MOTUL dzieli swoje produkty na różne serie, takie jak linia drogowa, wyścigowa oraz off-roadowa, co pozwala motocyklistom dobrać odpowiedni smar do swoich specyficznych potrzeb.

Jak prawidłowo czyścić i smarować łańcuch motocykla?

Przed przystąpieniem do smarowania, warto sprawdzić napięcie łańcucha i w razie potrzeby dokonać regulacji za pomocą nakrętki osiowej. Nawet jeśli łańcuch jest wyposażony w uszczelki, O-ringi mogą gromadzić brud, który może przyspieszać zużycie. Po dokładnym wyczyszczeniu łańcucha odpowiednimi preparatami, należy go osuszyć, a następnie nałożyć smar, co zapewni odpowiednią ochronę i długowieczność. Dokładna procedura użycia danego środka znajduje się w jego karcie technicznej lub innej notce informacyjnej dostarczonej przez producenta lub sprzedawcę. Koniecznie trzeba się z nią zapoznać.

Nie smarujesz - nie jedziesz

Z własnego doświadczenia wiem, że jeśli nie jesteś zawodnikiem, bardzo łatwo popaść w rutynę i zapomnieć o regularnej konserwacji łańcucha, zwłaszcza jeśli motocykl posiada wariant zamknięty. Zaniedbanie obowiązku może mieć przykre konsekwencje - prowadzi do korozji, spadku wydajności motocykla i w konsekwencji - zagrożenia dla bezpieczeństwa. Aby tego uniknąć, warto regularnie czyścić i smarować łańcuch zgodnie z intensywnością użytkowania motocykla.

Na koniec jeszcze jedna sprawa. Nie wspomniałem o pasie napędowym, którego używa na przykład Harley-Davidson. Tych pasków się  nie smaruje, a ich żywotność jest bardzo duża, średnio 40-50 tys. kilometrów. Kiedyś myślałem, że są niezniszczalne, ale okazało się, że tak nie jest, o czym boleśnie się przekonałem, gdy mi pękł podczas jazdy. Do czyszczenia pasków napędowych wystarcza zwykła miękka szczoteczka do zębów, ciepła woda i płyn do mycia naczyń. Ząbki trzeba czyścić staranie ząbek po ząbku. Powodzenia!