Podobnie jak nasze numery PESEL lub seria i numer dowodu osobistego, pojazdy wszelkiego rodzaju mają przypisane unikalne, zakodowane numery zwane numerami identyfikacyjnymi pojazdów (ang. Vehicle Identification Number). Są one niezbędne, jeśli próbujesz znaleźć części potrzebne do odbudowy lub naprawy motocykla, samochodu, a nawet łodzi.

Numery VIN są wykorzystywane do śledzenia historii własności i napraw pojazdu, przetwarzania roszczeń ubezpieczeniowych i prowadzenia procesów rejestracyjnych.

Po co komu numer VIN?

Numeru VIN można użyć, aby dowiedzieć się, czy motocykl został rozbity lub skradziony, jakie miał uszkodzenia, czy doszło do wycofania jednośladu z rynku. Dodatkowo możesz sprawdzić historię serwisową i rejestracyjną pojazdu, zobaczyć, kiedy był ostatnio sprawdzany, ilu miał poprzednich właścicieli. Możesz też dowiedzieć się, czy ktoś wcześniej zgłosił oszustwo związane z licznikiem kilometrów.

Niezależnie od tego, czy patrzysz na ceny motocykli BMW czy Benelii z drugiej ręki, są to ważne czynniki, które należy wziąć pod uwagę jeśli zamierzasz kupić jednoślad. Motocykl, który był kiedyś uszkodzony, powinien być odpowiednio wyceniony, a wiedza o wcześniejszych przygodach jednośladu jest niezbędna, żeby się upewnić, że w obecnej formie działa należycie i jest bezpieczny.

Podobnie historia własności i serwisowania motocykla może nakreślić dość jasny obraz tego, jak dobrze dbali o niego poprzedni właściciele i czy jest wart ceny ustanowionej przez obecnego posiadacza. Motocykl, który wielokrotnie zmieniał właściciela lub był wielokrotnie naprawiany, może mieć problemy, które sprawiają, że ludzie chcą się go pozbyć. Jednocześnie jeśli motocykl nie był regularnie serwisowany, jego aktualny stan może być znacznie gorszy od deklarowanego przez sprzedawcę.

Co oznacza każdy z 17 znaków?

Innymi słowy z numeru VIN można naprawdę sporo się dowiedzieć, ale co konkretnie oznacza ciąg siedemnastu cyfr i liter? Pierwszą część stanowi kod, który jest przydzielany producentowi w celu jego identyfikacji. Kod składa się z 3 znaków (liter lub cyfr), które są nadawane przez odpowiedni urząd kraju, w którym ma swoją siedzibę producent, w porozumieniu z międzynarodową organizacją ds. normalizacji ISO, którą aktualnie jest Society of Automotive Engineers, Inc., (S.A.E) z siedzibą w Warrendale (USA), lub jej krajowymi przedstawicielstwami.

Pierwszy znak oznacza strefę geograficzną, drugi kraj lub producenta w danym kraju, a trzeci określonego producenta. Dla producentów produkujących mniej niż 500 pojazdów rocznie przyznaje się cyfrę 9 na trzeciej pozycji. Co więcej, dla pełnej identyfikacji, producentowi takiemu przyznaje się dodatkowy symbol zlokalizowany na trzeciej, czwartej i piątej pozycji członu wyróżniającego pojazd VIS.

Oznaczenia dodatkowe nadaje Narodowa Organizacja, rejestruje je także SAE. Innymi słowy, z VIN można natychmiast poznać markę producenta  - o ile znamy odpowiedni kod. Przykładowo Kawasaki opisuje kod JKA i JKB, a Hondę JH2 - oczywiście w przypadku motocykli, bo dla innych działalności japońskiego producenta, na przykład w branży samochodów i ciężarówek, oznaczania są inne.

W dalszej części numeru, czyli sekcji 4-9, prezentowane znaki określają typ VDS (ang. Vehicle Descriptor Section). Za pomocą tych sześciu znaków każdy producent we właściwy dla siebie sposób koduje typ pojazdu, a także informacje o podwoziu i konstrukcji. Ostatnia sekcja, czyli znaki 10-17, to VIS (ang. Vehicle Identifier Section).

Trzecia grupa zbudowana jest z ośmiu znaków, a ostatnie cztery to wyłącznie cyfry. To numer konkretnego egzemplarza pojazdu. Jeśli producent podaje w tej sekcji oznaczenie roku produkcji i znak fabryki to zaleca się, aby rok produkcji znajdował się na pierwszym miejscu, a znak oznaczający fabrykę na drugim.

Dziesiąta cyfra wskazuje rok, w którym motocykl został zbudowany, a ponieważ amortyzacja bardzo wpływa na ceny motocykli, szczególnie w ciągu pierwszych dwóch lat po wyprodukowaniu, jest to ważna informacja. Wartość na 11. miejscu to kod fabryczny - nie tak ważny jak data produkcji, ale wciąż interesujący. Znaki od 12 do 17 to numer seryjny.

Co to jest dekoder VIN?

Jak widać, każdy numer VIN można podzielić i zinterpretować lub "odkodować". Aby to zrobić, należy prześledzić listy kodów kraju, producenta i fabryki, a następnie skrupulatnie porównać je z wartościami w każdej pozycji numeru VIN. Alternatywnie, możesz skorzystać z magii Internetu i użyć jednego z wielu darmowych dekoderów VIN online.

W takim przypadku wystarczy wpisać numer w polu i kliknąć przycisk, a dekoder wyświetli zapytanie do zbioru danych pojazdów użytkowych i zwróci szczegółowe informacje o maszynie. Należy jednak pamiętać, że zbiory danych różnią się między sobą. Jeśli dekoder VIN online, który wybierzesz, odwołuje się do zbioru danych, który nie jest zbyt obszerny, możesz nie uzyskać zbyt wielu informacji, lub nawet żadnych.

Czy każdy pojazd musi mieć VIN?

Numer VIN po raz pierwszy zastosowano w 1954 r. w Stanach Zjednoczonych. W latach 1954-1981 różni producenci stosowali różne formaty oznaczeń. Warto wiedzieć, że numer identyfikacyjny VIN nie wymaga się dla pojazdu zarejestrowanego po raz pierwszy przed dniem 1 stycznia 1995 r. oraz dla motocykla i motoroweru zarejestrowanego po raz pierwszy przed dniem 1 stycznia 2003 r., ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego, przyczepy przeznaczonej do łączenia z tymi pojazdami oraz pojazdu z nadanym i wybitym numerem nadwozia-podwozia zgodnie z odrębnymi przepisami.

Metody aplikacji VIN

W Europie zgodnie z normami ISO przyjęto zasadę umieszczania numeru VIN za pomocą wybicia lub wyciskania na nadwoziu, ramie lub innym podobnym podstawowym elemencie konstrukcyjnym po prawej stronie pojazdu. Producent musi wybrać sposób oznakowania VIN spośród trzech możliwości. Po pierwsze może umieścić VIN bezpośrednio na części pojazdu, tzn. na ramie, na nadwoziu samonośnym albo na części nadwozia, która nie daje się łatwo usunąć lub wymienić.

Po drugie może umieścić VIN na oddzielnej płytce trwale przymocowanej do pojazdu zgodnie z pkt. 1, a po trzecie określić lokalizację VIN jednocześnie zgodnie z pkt. 1 i 2 na jednym pojeździe. W praktyce znalezienie numeru VIN może wcale nie być takie łatwe, przynajmniej jeśli mówimy o motocyklach.

Każdy producent tego typu pojazdów ma swój pomysł na lokalizację numeru, jednak zdecydowana większość motocykli posiada VIN i numer ramy po prawej stronie główki ramy. VIN jest zwykle drukowany laserowo lub wybijany głęboko na ramie.

Gdzie VIN na motocyklu?

Na przykład w motocyklach Kawasaki tabliczka informacyjna pojazdu znajduje się po lewej stronie ramy, a numer VIN jest wybity w ramie po prawej stronie. W przypadku Hondy numer VIN jest również wybity na ramie obok naklejki z informacjami o pojeździe. Ducati posiada numer po prawej stronie głowicy kierownicy, obok pompy wody. VIN może znajdować się również w tylnej części silnika, albo nawet na spodzie.

Większość nowoczesnych motocykli ma numer VIN zarówno na silniku, jak i na ramie, a jeśli nie pasują one do siebie, jest to wyraźna wskazówka, że pojazd został przebudowany lub zmodyfikowany. Niezgodność numerów może też oznaczać, że pojazd został skradziony i mamy do czynienia z tzw. składakiem.

VIN - źródło informacji

Jak mogliśmy się przekonać, VIN to pokaźne źródło informacji, o którym warto pamiętać. Przy okazji fajnie jest zrozumieć, co reprezentują różne cyfry w tym numerze, oraz jak wiele informacji jego projektanci upchnęli w zaledwie 17 znakach. Nigdy nie zapominajcie o numerze VIN.

Z mojej osobistej praktyki, przynajmniej jeśli chodzi o zakup kolejnego motocykla - najczęściej używanego, zawsze zaczynam od VIN i staram się zdobyć możliwie najlepszy raport. Druga sprawa to przegląd maszyny i jazda testowa, ale o tym porozmawiamy kolejnym razem.