Jak co roku przygotowujemy dla was raport ze stanu bezpieczeństwa na naszych drogach, ze szczególnym uwzględnieniem motocyklistów. W tym roku wyrównaliśmy niestety niechlubny rekord osób zabitych w wypadkach z udziałem motocykli. Złożyły się na to zarówno nasze błędy, jak i realia w których żyjemy, w tym słaba infrastruktura techniczna, kierowcy samochodów i słaby system szkolenia kierowców. Jak wyglądał miniony sezon w liczbach?

Bo tu jest Polska

Pomimo spadku liczby wypadków i ofiar w roku 2010, ubiegły rok na drogach niestety przyniósł przede wszystkim „wzrosty”. W 2011 roku w Polsce doszło do 40 065 wypadków drogowych, w których 4 189 osób zginęło, a 49 501 zostało rannych. Policji zgłoszono 366 520 kolizji. Aby przedstawić to bardziej obrazowo, w naszym kraju codziennie dochodzi do 110 wypadów na drogach oraz ponad 1000 kolizji w których życie każdego dnia traci ponad 11 osób, a blisko 140 zostaje rannych.

W porównaniu do roku 2010 nastąpił:

• wzrost liczby wypadków o 1 233, tj. o + 3,2%,
• wzrost liczby zabitych o 282 osoby, tj. o + 7,2%,
• wzrost liczby rannych o 549 osób, tj. o + 1,1%,
• spadek liczby kolizji o 49 555, tj. – 11,9%

Dane te stawiają nas w ogonie europejskich statystyk bezpieczeństwa. Dla porównania w sąsiadujących z nami Niemcami w minionych latach rocznie na drogach ginęła podobna liczba uczestników ruchu (około 4000 zabitych), tyle że nasz zachodni sąsiad to kraj terytorialnie większy od naszego, w którym żyje dwukrotnie więcej mieszkańców, zarejestrowanych jest blisko 3 razy więcej pojazdów (54 miliony), a na wielu niemieckich autostradach nie obowiązuje górny limit prędkości. Warto także zauważyć, że w ostatniej dekadzie liczba wypadków i zabitych na niemieckich drogach powoli, ale sukcesywnie spada.

Sprawcy

Dla nikogo nie będzie zaskoczeniem, że lwią część wypadków na drodze powodują kierowcy samochodów osobowych. Wynika to z powszechności dostępu do prywatnych samochodów, a wiedza na temat „jakości” naszych kierowców jest chyba wszystkim znana. Na polskich drogach zabija jednak nie tylko słabe wyszkolenie kierowców, pojazdy w agonalnym stanie technicznym, ale także szczególnie niebezpieczne dla motocyklistów – bezmyślność i zwykła ludzka głupota.

Na tle wszystkich sprawców motocykliści nie wypadają tragicznie. Powodujemy mniej wypadków niż np. rowerzyści i kierowcy samochodów ciężarowych. Mimo wszystko mając na uwadze sezonowy charakter użytkowania jednośladów nasz „wkład” w statystyki wypadkowości jest zbyt wysoki. Niepokoi także wysoka liczba wypadków powodowanych przez skutery, którymi często poruszają się bardzo młodzi kierowcy. Na pocieszenie możemy powiedzieć, że liczba ofiar tych wypadków jest zdecydowanie niższa, niż w przypadku wypadków motocyklowych.

Motocykliści kontra cała reszta

W ubiegłym roku motocykliści uczestniczyli w 2356 wypadkach, w których zginęło 290 kierowców i pasażerów motocykli. Niestety „wyrównaliśmy” rekord ustanowiony w roku 2009. Z pewnością złożyło się na to wiele czynników, takich jak ciągły wzrost rejestracji i sprzedaży pojazdów w Polsce oraz sprzyjający jeździe motocyklem długi i ciepły sezon.

Brutalna prawda

Jeśli przyjrzeć się krytycznie tym statystykom można dojść do przesadnie optymistycznych wniosków. Teoretycznie 51% wypadków z udziałem motocyklistów nie zachodzi z winy motocyklistów. Tyle mówi statystyka. Praktyka wskazuje jednak, że w bardzo wielu wypadkach, gdy do wypadku dochodzi z winy kierowcy samochodu, lub czynników zewnętrznych, motocyklista także nie pozostaje bez winy. Klasycznym przykładem jest wymuszenie pierwszeństwa przejazdu. Owszem, gdyby przed jadący motocykl nie wtargnął kierowca samochodu, nie doszłoby do zderzenia. W ilu jednak takich przypadkach prędkość motocyklach była zbyt wysoka, aby skutecznie obronić przed wypadkiem, nie mówiąc już o tym, że wyższa od dopuszczalnej na danym odcinku drogi? Bez wielkiego ryzyka posądzenia o przesadę można stwierdzić, że w przypadku większości wypadków z udziałem motocykli, ich kierowcy są winni lub współwinni kolizji i jej konsekwencjom. Podobnie sytuacja wygląda z kierowcami motorowerów.

Niestety w ujęciu kilkuletnim tendencja jest wzrostowa. W okresie wakacyjnym na naszych drogach codziennie ginie średnio trzech motocyklistów. Mimo poprawiającej się infrastruktury drogowej, mimo akcji społecznych, jest to ciągle ogrom ludzkiej tragedii. Choć policja nie udostępnia przedziału wiekowego osób zabitych w wypadkach drogowych, wiemy z doświadczenia że brylują w nich gównie osoby bardzo młode i niedoświadczone w przedziale wiekowym 18-24 lata. Co znamienne - najczęściej robią sobie krzywdę na dużych i szybkich motocyklach.

Im lepiej tym gorzej

Tak podsumować można relację między stanem pogody, a częstotliwością wypadków. W przypadku motocyklistów zwracamy na to uwagę, ponieważ piękna pogoda i jazda na motocyklu to dla nas wymarzona kombinacja. Nie jest żadna tajemnicą, że gdy robi się ciepło, słonecznie i sucho, wtedy przyciskamy tudzież odkręcamy gaz mocniej. Ma to swoje odzwierciedlenie w statystykach. Jedyne dni kiedy nikt nie ginie na polskich drogach to ataki zimy, gdy wszyscy jeżdżą bardzo ostrożnie i powoli.

Grzechy główne

Nasze grzechy główne za kierownicą od lat pozostają niezmienne. Policja skatalogowała je następująco (wypadki wszystkich uczestników ruchu):

Główne przyczyny wypadków na prostych odcinkach to:

• niedostosowanie prędkości do warunków ruchu - 4 919 wypadków,
• nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu - 2 483 wypadki,
• nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego - 2 319 wypadków,
• nieprawidłowe wyprzedzanie - 1 445 wypadków,
• nie zachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami – 1 474 wypadki.

Główne przyczyny wypadków na skrzyżowaniach z pierwszeństwem przejazdu to:

• nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu - 5 426 wypadków,
• nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego - 1 869 wypadków,
• niedostosowanie prędkości do warunków ruchu - 953 wypadki.

Główne przyczyny wypadków na zakrętach to:

• niedostosowanie prędkości do warunków ruchu - 3 054 wypadki,
• jazda po niewłaściwej stronie drogi - 198 wypadków,
• nieprawidłowe wymijanie - 182 wypadki,
• nieprawidłowe wyprzedzanie - 175 wypadków.

Główne przyczyny wypadków występujących na drogach jedno jezdniowych dwukierunkowych to:

• niedostosowanie prędkości do warunków ruchu - 8 045 wypadków,
• nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu - 6 999 wypadków,
• nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego - 3 373 wypadki,
• nieprawidłowe wyprzedzanie - 1 872 wypadki,
• nie zachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami – 1 633 wypadki,
• nieprawidłowe wykonywanie manewru skrętu - 908 wypadków.

Główne przyczyny wypadków występujących na drogach o dwóch jezdniach jednokierunkowych to:

• nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu - 1 299 wypadków,
• nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego - 880 wypadków,
• niedostosowanie prędkości do warunków ruchu - 845 wypadków,
• nie zachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami – 420 wypadków.

Drogi a bezpieczeństwo

Zapewne większości z was przydarzyło się słyszeć pokrętne tłumaczenia naszych oficjeli, że stan drogowej infrastruktury nie ma wpływu na liczbę wypadków i że generalnie winni jesteśmy my, czyli kierowcy. Takiemu arbitralnemu spychaniu winy wyłącznie na kierowców przeczą twarde dane. Zdecydowanie najmniej wypadków zdarza się na autostradach. Miażdżąca większość zniszczenia i śmierci wytwarzana jest na okrytych zła sławą drogach krajowych i wojewódzkich o jednym pasie ruchu w każdą stronę.

Raz kozie śmierć

Przeszukując policyjne biblioteki i galerie w trakcie przygotowania tego materiału poraziła nas łatwość i nonszalancja z jaką motocykliści w Polsce rozstają się z życiem i zdrowiem. Bardzo wiele ofiar ma ledwo ukończone 20 lat. W policyjnych raportach cały czas przewijają się zwroty typu „nie posiadający uprawnień do kierowania pojazdem”, „pod wpływem alkoholu” itp.

Przyglądając się dyskusjom pod wieloma publikacjami w naszym serwisie obserwujemy często (uprawnione zresztą) utyskiwania na kulturę kierowców, stan dróg, bezkarność piratów drogowych. Wydaje się jasne, że wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że poruszanie się motocyklem po Polsce to sport ekstremalny. Chyba każdy zgodzi się też, że w przypadku jednośladu, który oferuje zerowy poziom bezpieczeństwa biernego, to czynnik ludzki decyduje o tym, czy bezpiecznie wrócimy z trasy do domu. Dlaczego zatem ze statystyk i raportów policyjnych wynika jasno, że nie wyciągamy z tej wiedzy żadnych wniosków?

Zdjęcia: Policja