W powszechnej świadomości kierowców pokutuje przekonanie, że przyjęty mandat oznacza nieuchronna karę, ale tak nie jest. Teraz otwiera się jeszcze jedna, zaskakująca furtka, umożliwiająca anulowanie mandatu.

Zacznijmy od tego, że od mandatu może się odwołać każdy, kto uzna, że dostał go niesłusznie - co oczywiście nie oznacza, że odwołanie będzie skuteczne. Ważniejsze pytanie brzmi: Kiedy można się odwołać?

Do tej pory mieliśmy cztery ewentualności. Po pierwsze mogliśmy odwołać się za działanie w obronie koniecznej, po drugie w sytuacji, gdy dostaliśmy mandat pomimo faktu, że przepisy się zmieniły, czyli mówiąc prościej funkcjonariusz uznał nasze działanie za wykroczenie w oparciu o już niedziałające prawo.

Kolejna ewentualność to odwołanie za działanie, które może ukarać jedynie sąd, natomiast ostatnia opcja dotyczy odwołania w sytuacji, gdy kara została nałożona pomimo problemów natury… psychicznej kierowcy. To może być na przykład zakłócenie czynności psychicznych ze względu na atak schizofrenii lub innej choroby o podłożu neurologicznym.

Oczywiście dla większości kierowców ukaranych mandatem, żadna z powyższych ewentualności nie wchodzi w rachubę, ale właśnie pojawiła się nowa furtka. Chodzi o wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich, który uznał, że jeśli kierowca jest w stanie podwyższonej nerwowości, która uniemożliwia mu rozpoznanie znaczenia swoich czynów, powinien mieć prawo do odwołania.  

Mówiąc inaczej, w opinii RPO nie może być tak, że kierowca traci prawo do odwołania będąc zestresowany sytuacją, którą przecież jest wypadek czy nawet zwykła kontrola drogowa. To oczywiste, że po ochłonięciu i przeanalizowaniu okoliczności zdarzenia, kierowca może uznać, że został niesłusznie ukarany mandatem.

Skoro zachodzi sytuacja ograniczenia zdolności oceny własnych czynów, a od kary nie można się odwołać, zdaniem Rzecznika Prawa Obywatelskich takie rozstrzygnięcie jest niezgodne z Konstytucją.

Interpretacja RPO prowadzi do ciekawej sytuacji. W końcu silna reakcja na stres to zjawisko raczej powszechne, szczególnie, kiedy dochodzi do kolizji na drodze i trzeba zmagać się widokiem swojego uszkodzonego pojazdu - bardziej dramatycznych okoliczności nie przywołuję, bo to oczywiste, ze są stresujące.  Albo, gdy trzeba czekać na policje, a przecież w planach ktoś miał kino z dziewczyną, lub lody. To też może być czynnik wybitnie stresogenny.

W zasadzie zestresować może się każdy i o wszystko, a to oznacza, że sądy rejonowe prawdopodobnie zostaną zalane wnioskami o anulowanie mandatów, a jeśli nawet nie, nową furtkę masowo zaczną wykorzystywać różnej maści cwaniacy.

Bez wątpienia Rzeczni Praw Obywatelskich chce dobrze, tylko żeby czasem nie przedobrzył…