Rośnie liczba wypadków z udziałem pieszych. W 2023 roku odnotowano znacznie więcej wypadków na przejściach dla pieszych niż w roku poprzednim. Dlaczego tak się dzieje?

Szczególnie niepokojący jest wzrost liczby incydentów spowodowanych przez samych pieszych. W Warszawie w pierwszym kwartale 2024 roku piesi byli odpowiedzialni za 9% wszystkich wypadków, podczas gdy w analogicznym okresie 2023 roku wskaźnik ten wynosił jedynie 5%.

Chociaż zwykle to kierowcy ponoszą winę za niebezpieczne, a często tragiczne w skutkach zdarzenia drogowe, coraz częściej winowajcami okazują się piesi. Może to skłaniać do zastanowienia nad skutkami wprowadzenia zmian w przepisach. O jakie przepisy chodzi?

Przypomnijmy, że od 1 czerwca 2021 roku obowiązują przepisy, które zmieniły zasady pierwszeństwa na przejściach dla pieszych. Zgodnie z nowymi regulacjami, pieszy ma pierwszeństwo już w momencie zbliżania się do przejścia, a nie tylko wtedy, gdy znajduje się na pasach. Choć miało to na celu zwiększenie bezpieczeństwa pieszych, w praktyce zmiany mogą przyczyniać się do wzrostu liczby wypadków.

Przeciwnicy tego poglądu wskazują, że przepisy ruchu drogowego, a dokładniej art. 14 ustawy "Prawo o ruchu drogowym", wciąż zabraniają pieszemu wchodzenia na jezdnię bezpośrednio przed nadjeżdżający pojazd. Ta zasada obowiązuje również na przejściach dla pieszych. W przypadku wypadku dochodzenie policyjne określa, kto jest winny lub współwinny zdarzenia - zarówno kierowcy, jak i piesi mogą ponosić odpowiedzialność.

Kluczowe pytanie brzmi zatem, czy większe prawa pieszych zwiększyły również ryzyko? Dane za 2023 rok pokazują, że choć liczba ofiar śmiertelnych na przejściach zmalała o 13 osób w porównaniu do roku 2022, to ogólna liczba wypadków na pasach wzrosła o 9%. W 2023 roku odnotowano 2684 wypadki na przejściach dla pieszych, podczas gdy rok wcześniej było ich 2463. Co więcej, liczba wypadków z udziałem pieszych, zarówno na przejściach, jak i poza nimi, również wzrosła - w 2023 roku wyniosła 4943, podczas gdy w 2022 roku było to 4762.

Wzrost zdarzeń z udziałem niechronionych uczestników ruchu może sugerować, że nowe przepisy, dające pieszym większe prawa na drogach, nie zawsze są przestrzegane z odpowiednią ostrożnością. Niektórzy piesi mogą odczuwać większą pewność siebie, co prowadzi do sytuacji, w których wchodzą na jezdnię w sposób zagrażający bezpieczeństwu.

Problem na pewno wymaga głębszej analizy, ale nie można wykluczyć, że zmiany w przepisach, choć miały na celu poprawę bezpieczeństwa, w niektórych przypadkach mogą przyczyniać się do odwrotnego efektu. Z jednej strony, zmniejszenie prędkości w terenie zabudowanym oraz większe prawa dla pieszych mogą skutkować mniejszą liczbą ofiar śmiertelnych, ale z drugiej - piesi coraz częściej stają się sprawcami wypadków.