Ścigacz.pl

Strefy Czystego Transportu to jedno z rozwiązań, którego głównym celem jest poprawa jakości powietrza w dużych aglomeracjach miejskich. Pierwsze tego typu inicjatywy w Polsce wejdą w życie w 2024 roku. Czy rzeczywiście potrzebujemy SCT?

W ostatnich latach obserwujemy bardzo silny rozwój inicjatyw mających na celu ochronę środowiska i ograniczenie emisji szkodliwych gazów do atmosfery. Warszawa i Kraków to dwa pierwsze miasta, w których SCT zaczną funkcjonować jeszcze w bieżącym roku. Czy powietrze w miastach rzeczywiście jest tak złe? Aby to określić, krakowski magistrat współpracuje z Inspektoratem Ochrony Środowiska, który w stolicy Małopolski prowadzi regularne badania powietrza.

Według GIOŚ szczególnie niebezpieczne jest wysokie, przekraczające normy stężenie dwutlenku azotu (NO2), za który odpowiadają przede wszystkim pojazdy spalinowe (w ponad 70 proc.). Zgodnie z danymi GIOŚ wartości dwutlenku azotu na ulicach Krakowa wynoszą nawet 60 µg/m3. Dla porównania poziom uznawany przez medycynę za bezpieczny to 10 mikrogramów na metr sześcienny, a według prawa graniczna wartość to 40 µg/m3.

Równie niebezpieczne są pyły zawieszone, generowane z ruchu pojazdów, ścierania gumy, których szkodliwość została już wielokrotnie potwierdzona licznymi badaniami. Są to unoszące się w powietrzu drobne cząstki stałe lub kropelki cieczy. W pyle zawieszonym znajdują się takie substancje jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale ciężkie, azbest, siarka lub furany. W SCT ich ilość ma zostać ograniczona aż o 80 proc.

W listopadzie 2022 r. krakowscy radni przyjęli uchwałę, na mocy której od 1 lipca 2024 r. na terenie całego miasta obowiązywać będzie Strefa Czystego Transportu. Przedstawiono również konkretny plan zaostrzenia wymogów emisyjnych szkodliwych substancji, na podstawie którego od 1 lipca 2026 r. do Krakowa będą mogły wjeżdżać wyłącznie samochody benzynowe spełniające normę Euro 3 oraz samochody z silnikiem diesla spełniające normę Euro 5. Ograniczenia nałożone przez władze Krakowa są mniej rygorystyczne niż te planowane w stolicy. Strefa czystego transportu obejmie jednak całe miasto.

Z kolei w Warszawie proponowana data wdrożenia SCT to lipiec 2024 roku, za czym Rada Warszawy głosowała 7 grudnia 2023 roku. Projekty uchwał były kilkukrotnie zmieniane ze względu na wyraźny sprzeciw mieszkańców Warszawy. Ostatecznie ograniczenia będą mniej rygorystyczne, a ostatni etap wdrożenia zaplanowano na 2032 rok. W pierwszym etapie Strefa Czystego Transportu dotyczyć będzie około 4 proc. samochodów i obejmie część centralnych dzielnic miasta. Co więcej, osoby mieszkające i płacące podatki w Warszawie będą zwolnione z wymogów CTZ do 2028 roku. Celem czteroletniego okresu przejściowego jest umożliwienie mieszkańcom dostosowania się do wprowadzanych zmian, tj. zakupu nowszego samochodu.

Kolejnymi miastami w kolejce do wprowadzenia Stref Czystego Transportu będą Katowice, Poznań i Wrocław. Termin ich wprowadzenia będzie uzależniony od wyników konsultacji społecznych i analiz lokalnych uwarunkowań. Pierwsze decyzje i projekty uchwał w tej sprawie mają pojawić się w połowie 2024 roku. Warto pamiętać, że obecnie w Krakowie i w Warszawie planowane obostrzenia nie dotyczą motocykli.