Olej ma do wykonania w silniku naszego motocykla kilka niezwykle istotnych zadań. Smarowanie jest tylko jednym z nich. Warto wiedzieć również o pozostałych...
Olej jest bez wątpienia najważniejszym spośród wszystkich płynów występujących w motocyklu. Owszem, bez paliwa, czy płynu chłodniczego też daleko nie zajedziemy, jednak biorąc pod uwagę ilość zadań do wykonania, to właśnie olej musi się najbardziej napracować. Układ olejowy w motocyklu można śmiało porównać do układu krwionośnego w ludzkim ciele…
Właściwy olej, jak właściwa grupa krwi
Niewłaściwy dobór oleju silnikowego i zastosowanie takiego, który nie spełnia ściśle określonych parametrów, może spowodować w jednostce napędowej prawdziwe spustoszenie. Przywołując porównanie do układu krwionośnego, każdy z nas ma przecież określoną grupę krwi i nie muszę chyba nikomu tłumaczyć, co by się stało, gdyby nagle przepompowano nam trochę krwi niewłaściwej grupy… Podobnie jest z silnikiem i olejem.
5 ważnych zadań oleju silnikowego
1. Smarowanie silnika i skrzyni biegów
Smarowanie polega na rozdzieleniu współpracujących, metalowych powierzchni za pośrednictwem filmu olejowego, który minimalizuje tarcie i ogranicza zużycie.
Na pozór proste zadanie, lecz gdy weźmiemy pod uwagę ekstremalne i zmienne warunki pracy w jednostce napędowej, zadanie to staje się niezwykle trudne. Olej musi zapewnić właściwe smarowanie zarówno przy niskiej temperaturze, tuż po uruchomieniu jednostki napędowej, jak i przy temperaturze bardzo wysokiej, podczas długotrwałej pracy silnika na wysokich obrotach, stąd tak ważny jest właściwy dobór parametrów.
2. Ochrona przed korozją
Film olejowy zabezpiecza smarowane powierzchnie przed korozją, którą wywołuje mieszanina kwaśnych produktów z procesu spalania paliwa oraz wilgoci. W czasie pracy oleju jego liczba kwasowa wzrasta, dlatego stosuje się specjalne dodatki, które spowalniają spadek liczby zasadowej oleju i zabezpieczają przed zbyt szybkim wzrostem kwasowości.
3. Chłodzenie
Olej obmywa i dodatkowo chłodzi rozgrzane elementy silnika (mowa także o silnikach chłodzonych za pośrednictwem cieczy chłodzącej). Głównie chodzi tu o odbieranie ciepła z dolnej części tłoka, ale nie tylko. Następnie olej oddaje ciepło w drodze do miski olejowej.
4. Uszczelnianie
Właściwe ciśnienie sprężania w komorze spalania zostaje osiągnięte dopiero wtedy, gdy pomiędzy pierścieniami, a gładzią cylindra, znajdzie się warstwa oleju.
5. Utrzymanie silnika w czystości
Kolejnym, bardzo ważnym zadaniem oleju jest czyszczenie, tj. zbieranie drobnych zanieczyszczeń z całego silnika (osadów, produktów spalania itd.). Część z tych zanieczyszczeń zostaje zatrzymana przez filtr oleju, ale najdrobniejsze z nich pozostają utrzymywane w postaci zawiesiny, aż do momentu kolejnej wymiany oleju.
Wraz z czasem i przebiegiem dochodzi do stopniowego pogarszania powyższych właściwości i tu dochodzimy do odpowiedzi na kolejne ważne pytanie, mianowicie dlaczego tak ważne jest przestrzeganie zaleceń producentów motocykli co do częstotliwości wymiany oleju? Nikt, kto ma choćby podstawową wiedzę na temat pełnionych przez olej silnikowy funkcji, nie powinien mieć najmniejszych wątpliwości. Niezwykle istotne jest również monitorowanie na bieżąco właściwego poziomu oleju i w razie potrzeby, regularne uzupełnianie braku.
UWAGA: W powyższych rozważaniach mowa o silnikach czterosuwowych. W przypadku dwusuwów część spośród wymienionych powyżej zadań się pokrywa, ale tam olej jest spalany wraz z paliwem i nie pracuje w układzie zamkniętym, jak w czterosuwach. Oleje do silników dwusuwowych znacząco różnią się od tych do czterosuwowych i należy je rozpatrywać, jako osobne zagadnienie.
